Ασφαλής διατροφή εν πλω, βασικός παράγοντας για την υγεία των ναυτικών

0

Ένα άρθρο του ISWAN: ISWAN

Η διατροφή των ναυτικών στο πλοίο είναι βασικός παράγοντας για την διατήρηση της υγείας τους και για την απαιτούμενη καθημερινή ενέργεια. Η λανθασμένη μεταχείριση των τροφίμων, ωστόσο, μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.  Βασική προϋπόθεση για την πρόληψη περιστατικών που σχετίζονται με τη διατροφή στα πλοία, είναι η προμήθεια υγιεινών, ασφαλών τροφίμων και νερού.

Η παραγωγή, η επεξεργασία, η διανομή και η αποθήκευση των τροφίμων υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες και μηχανισμούς ελέγχου. Οι περισσότερες προμήθειες φτάνουν στο πλοίο σε καλή κατάσταση. Ωστόσο, η ποιότητα πρέπει να ελέγχεται, ιδιαίτερα στα φρέσκα τρόφιμα (κρέας, ψάρι, λαχανικά, φρούτα, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα). Στη μεταφορά των προϊόντων επί του πλοίου μπορεί να εμπλακεί ο οποιοσδήποτε, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να ακολουθούνται οι παρακάτω κατευθυντήριες γραμμές:

  • Έλεγχος των αγαθών στο φορτηγό ή αλλού, πριν την μεταφορά τους στο πλοίο.
  • Όλα τα αγαθά πρέπει να φέρουν εξακριβωμένα στοιχεία (προμηθευτή, ημερομηνίες, κλπ.), διαφορετικά πρέπει να απορριφθούν.
  • Δεν πρέπει να γίνονται δεκτά αγαθά εάν η θερμοκρασία τους δεν είναι σωστή, η ημερομηνία λήξης τους πλησιάζει, ή η συσκευασία τους είναι ανοιχτή, παραμορφωμένη ή έχει υποστεί οποιαδήποτε βλάβη.
  • Ασφαλής αποθήκευση όλων των αγαθών, ώστε να μην πέσουν ή σπάσουν εν μέσω κακοκαιρίας.
  • Πρέπει να εφαρμόζεται αποκλειστικά η αρχή FIFO (First In=First Out), ό,τι μπαίνει πρώτο στο ράφι βγαίνει και πρώτο.
  • Το φαγητό δεν πρέπει να τοποθετείται ποτέ στο κατάστρωμα αλλά μόνο σε σχάρες.

Κύριες αιτίες δηλητηριάσεων επί του πλοίου:

  • Μη επαρκώς μαγειρεμένο φαγητό.
  • Μη τήρηση των ασφαλών θερμοκρασιών διατήρησης του έτοιμου φαγητού.
  • Πρόωρη προετοιμασία του φαγητού και αποθήκευσή του σε θερμοκρασία δωματίου.
  • Μη ασφαλής θερμοκρασία σε ψυγεία και καταψύκτες.
  • Λάθος τρόπος αποθήκευσης του φαγητού στα ψυγεία, π.χ. εκτεθειμένο φαγητό, ωμό φαγητό μαζί ή πάνω από έτοιμο φαγητό.
  • Μη ασφαλής θερμοκρασία διατήρησης ζεστού φαγητού.
  • Κακή προσωπική υγιεινή.
  • Βρώμικοι πάγκοι, επιφάνειες κοπής, μαχαίρια και μικρές συσκευές, καθώς και βρώμικα πιάτα και μαχαιροπήρουνα.
  • Χειριστές τροφίμων με μολυσματικές ασθένειες, πληγές, έλκη, ή διάρροια.
  • Απόψυξη σε θερμοκρασία δωματίου ή σε ζεστό νερό.
  • Κακή καταπολέμηση εντόμων και παράσιτων.
  • Κακή απόρριψη αποβλήτων.
  • Αποθήκευση καθαριστικών προϊόντων, απορρυπαντικών και άλλων χημικών κοντά σε φαγητό.

Αν και οι καθαροί και καλοδιατηρημένοι χώροι εστίασης δίνουν καλή εντύπωση, η ασφάλεια των τροφίμων είναι κάτι περισσότερο από καθαριότητα. Απαιτεί καλές πρακτικές εργασίας σύμφωνα με τις βασικές αρχές της προσωπικής υγιεινής και της υγιεινής των τροφίμων. Προκειμένου να αποφευχθούν και να μειωθούν τα περιστατικά δηλητηριάσεων των ναυτικών, είναι σημαντικό να ακολουθούνται οι εξής κανόνες:

  • Η θερμοκρασία των ψυγείων πρέπει να είναι τουλάχιστον στους 5°C και των καταψυκτών  στους -18°C ή χαμηλότερα.
  • Συχνός έλεγχος της κουζίνας του πλοίου και των χώρων αποθήκευσης τροφίμων για βλαβερά έντομα.
  • Όλες οι επιφάνειες εργασίας και εργαλεία πρέπει να απολυμαίνονται πριν και μετά την προετοιμασία ωμών τροφίμων.
  • Απαιτείται προσοχή στη χρήση πετσετών (να είναι καθαρές ή μιας χρήσης).
  • Χρήση διαφορετικών εργαλείων για την προετοιμασία ωμών κρεάτων και την προετοιμασία μαγειρεμένων τροφίμων.
  • Όλα τα τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται καλυμμένα.
  • Τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα να αποθηκεύονται πάνω από τα ωμά τρόφιμα στο ψυγείο.
  • Όλα τα τρόφιμα πρέπει να μαγειρεύονται πλήρως, ιδιαίτερα το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά και τα θαλασσινά.
  • Οι χειριστές τροφίμων πρέπει να φορούν καθαρές ποδιές, να μην καταναλώνουν τρόφιμα ή να καπνίζουν στην κουζίνα του πλοίου, να φροντίζουν να πλένουν τα χέρια τους με σαπούνι και ζεστό νερό πριν αλλά και κατά τη διάρκεια χειρισμού του φαγητού, και να απέχουν για τουλάχιστον 48 ώρες από την κουζίνα εάν πάσχουν από διάρροιες ή εμετούς.

Πηγή: International Seafarers’ Welfare and Assistance Network