Απώλεια άγκυρας των πλοίων: Αιτίες και μέτρα πρόληψης

Του Καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη

Η απώλεια της άγκυρας, εκτός από βασική αιτία για πολλές προσαράξεις και συγκρούσεις, περιλαμβάνεται και μεταξύ των πέντε κορυφαίων λόγων για τις απαιτήσεις που προκύπτουν με πολύ υψηλό κόστος. Η απώλεια άγκυρας και αλυσίδας μπορεί συχνά να οδηγήσει σε συγκρούσεις και προσάραξη, γεγονός που πιθανόν να προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημιά στο πλοίο. Στο κόστος της απώλειας άγκυρας προστίθεται και η δίκαιη απαίτηση από τις λιμενικές αρχές να ανακτώνται οι χαμένες άγκυρες.

Εικόνα 1: Χαμένη άγκυρα πλοίου ανασύρεται από άγκυρα άλλου πλοίου. Πηγή: DNV

Οι άγκυρες μαζί με την αλυσίδα τους στον βυθό ασφαλούς αγκυροβολίου τελικά αναιρούν την ασφάλειά του, διότι ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάσυρσης της χαμένης άγκυρας από άγκυρα άλλου πλοίου, με κίνδυνο αυτό το πλοίο να συγκρουστεί με άλλα πλοία στο αγκυροβόλιο, χωρίς να αναφερθούν ο χρόνος και το κόστος της απελευθέρωσής του από τη χαμένη άγκυρα άλλου πλοίου.

Μια μελέτη για τις βαθύτερες αιτίες αποκάλυψε ότι η πλειονότητα αυτών των απωλειών θα μπορούσε να αποφευχθεί με καλύτερη ανάγνωση των συνθηκών του περιβάλλοντος του αγκυροβολίου, περισσότερη προσοχή σε ορισμένα βασικά τεχνικά ζητήματα και, γενικά, εφαρμογή ναυτική τέχνης.

Διερεύνηση της βασικής αιτίας της απώλειας της άγκυρας έχει δείξει ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ευθύνονται οι συνθήκες του περιβάλλοντος (καιρικές, ρεύματα) του αγκυροβολίου και η δυναμική τους. Πολλές θέσεις αγκυροβολίας είναι εκτός προστατευμένων υδάτων, όπου οι μέγιστες μετρήσεις υπερβαίνουν τις μέγιστες συνθήκες ασφαλούς αγκυροβολίας.

Ταχύτητα ρεύματος: μέγιστη 1,5 m/s
Ταχύτητα ανέμου: μέγιστη 11 m/s
Ύψος κύματος: μέγιστο 2 μ.

Προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη δύναμη συγκράτησης της άγκυρας, είναι απαραίτητο η αλυσίδα και το στριφτάρι (swivel) να παραμένουν οριζόντια στον βυθό της θάλασσας και o βυθός να έχει την ανάλογη υφή για τη συγκράτηση.

Η αναλογία μεταξύ του βάθους του νερού και του εκτάματος της αλυσίδας είναι βασικός παράγοντας για την ασφάλεια της αγκυροβολίας. Συνήθως 3 κλειδιά (cables) επιπλέον του βάθους αγκυροβολίας. Για παράδειγμα, αν το βάθος της αγκυροβολίας είναι 40 μ., τότε το ασφαλές έκταμα είναι, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, από 6 έως 10 κλειδιά (1 κλειδί περίπου 27,5 μ.). Επιπλέον, ο κινητήρας του βαρούλκου αγκύρωσης είναι τυπικά σχεδιασμένος για να ανυψώνει την άγκυρα και τρία μήκη αλυσίδας (82,5 μ). Σύμφωνα με τη μελέτη, υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις και περιοχές αγκυροβολίας στις οποίες το βαρούλκο δεν μπόρεσε να σηκώσει το βάρος της άγκυρας και της αλυσίδας, λόγω αγκυροβολίας σε νερά που ήταν πολύ βαθιά (Fujairah, Πειραιάς).

Ορισμένα βασικά βήματα τα οποία σχετίζονται με τεχνικές βλάβες που προκαλούν απώλεια της άγκυρας και πρέπει να τηρούνται από το σχέδιο συντήρησης του πλοίου είναι:

Έλεγχος της άγκυρας κατά τον δεξαμενισμό (απλωμένη στη δεξαμενή) για φθορές.
Έλεγχος του κλειδιού σχήματος D όσο πιο συχνά γίνεται.
Αλλαγή στα φερμουίτ (bandage) του φρένου όταν παρατηρείται φθορά.
Ελέγξτε την κατάσταση όλου του εξοπλισμού (κόμπλερ, γρανάζια, τα λούκια του αλυσέλυκτρου, διαρροές λαδιού στον κινητήρα του βαρούλκου) για την ασφαλή συγκράτηση της άγκυρας.
Η άγκυρα και η αλυσίδα με τα αμοιβά της να φέρουν πιστοποιητικά.
Η αγκυροβολία να εκτελείται σύμφωνα με τα πρωτόκολλα ασφαλείας και με την εφαρμογή της ναυτικής τέχνης.
Αν οι συνθήκες περιβάλλοντος στο αγκυροβόλιο χειροτερέψουν, τότε αύξηση του εκτάματος της αλυσίδας και η μηχανή σε ετοιμότητα.
Η απώλεια άγκυρας περιλαμβάνει επίσης λειτουργικά ζητήματα που σχετίζονται με την ασφαλή αγκυροβολία, όπως:
Όλοι οι αξιωματικοί του καταστρώματος πρέπει να γνωρίζουν τις μέγιστες τιμές στις συνθήκες περιβάλλοντος που μπορεί να αντέξει ο εξοπλισμός.
Σωστή εφαρμογή των τακτικών επιθεωρήσεων και στη συντήρηση του εξοπλισμού αγκυροβολίας.
Όταν ναυπηγούνται νέα πλοία, πρέπει να γίνεται αξιολόγηση της πιθανής ανάγκης για αύξηση των μέγιστων τιμών συγκράτησης της άγκυρας από τον εξοπλισμό αγκυροβολίας.