Στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 Νοεμβρίου το Ετήσιο Συνέδριο του Institute of Chartered Shipbrokers Greek Branch (ICS) για 18η χρονιά. Το θέμα του Συνεδρίου ήταν «Shipping 2024: Sailing with Wisdom», ενώ υπήρχε δυνατότητα τόσο διά ζώσης όσο και διαδικτυακής παρακολούθησής του.
Στην εκδήλωση ‒πλέον θεσμό‒ της ναυτιλιακής κοινότητας παρέστησαν πλήθος επαγγελματιών της βιομηχανίας, καθώς και σπουδαστές αλλά και μέλη του ICS από χώρες του εξωτερικού.
Το Συνέδριο εκκίνησε από την κ. Ναταλία Μαργιώλη-Κομνηνού, FICS, Διευθύνουσα Σύμβουλο του ICS Greek Branch και του Hellenic Management Centre, η οποία καλωσόρισε τους παρόντες αλλά και όσους παρακολουθούσαν διαδικτυακά και εξήγησε το θέμα του φετινού Συνεδρίου. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν ένα σύντομο βίντεο με κάποιες από τις κυριότερες στιγμές του 17ου Ετήσιου Συνεδρίου.
Θερμό καλωσόρισμα στους συμμετέχοντες του Συνεδρίου πραγματοποίησε ο κ. Νικόλαος Α. Τσαβλίρης, Πρόεδρος του ICS Greek Branch και του Tsavliris Salvage Group. Ο κ. Τσαβλίρης έδωσε έμφαση στις γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ναυτιλιακή βιομηχανία. Επιπλέον, ειδικό χαιρετισμό απηύθυνε ο κ. Kevin Shakesheff, International President του ICS.
Σε αντίθεση με προηγούμενα Συνέδρια, το 18ο Ετήσιο Συνέδριο του ICS εκκίνησε με την απονομή των βραβείων στους μαθητές του ICS που διακρίθηκαν το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος. Σε πολλές εκ των περιπτώσεων, Έλληνες μαθητές ήταν εκείνοι που βρέθηκαν στην κορυφή των βαθμολογιών σε παγκόσμια κλίμακα.
Μετά την απονομή των βραβείων, ακολούθησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση, την οποία συντόνισε ο κ. Simon Ward, Director της Ursa Shipbrokers. Το πάνελ ομιλητών αποτελούσαν οι:
· Annika Bartels, Head of Tanker Research, Ifchor Galbraiths
· Αλεξία Χατζημιχάλη, Partner & Head of Athens Office, Watson Farley & Williams
· Γεώργιος Γ. Μάνγκος, Co-Principal, Interunity Group
· Αριστείδης Πίττας, CEO, Euroseas Ltd & Eurodry Ltd
· Φίλιππος Προκοπάκης, CCO, Danaos Corporation
· Βαλέντιος Βαλέντης, CEO, Pyxis Maritime Corp.
· Γιώργος Γιουρούκος, Managing Director, Technomar Shipping Inc.
Το παρόν και το μέλλον των κύριων ναυτιλιακών αγορών
Η πορεία μεταβλητότητας που έχουν καταγράψει τα δεξαμενόπλοια τα τελευταία έτη αποτέλεσε ένα εκ των πρώτων θεμάτων συζήτησης στα οποία εστιάστηκαν οι συμμετέχοντες. Οι συμμετέχοντες έδωσαν έμφαση στην έντονη μεταβλητότητα μεταξύ της περιόδου 2020-2021 και της περιόδου 2022-2023. Σε κάθε περίπτωση, δεν παρέλειψαν να αναφέρουν ότι τα fundamentals για την ανάκαμψη των δεξαμενόπλοιων υπήρχαν από το 2020, όμως η πανδημία έβαλε φρένο στην ανάκαμψη αυτή.
Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οπτική παρουσιάστηκε από τον κ. Μάνγκο, ο οποίος σημείωσε ότι η πανδημία είχε ευεργετική επίδραση για τα δεξαμενόπλοια. Κατά τον ίδιο, εντός της πανδημίας τοποθετήθηκε πληθώρα παραγγελιών για τους υπόλοιπους τύπους πλοίων, γεγονός που περιόρισε το orderbook των δεξαμενόπλοιων αλλά και τη δυνατότητα αύξησής του. Συνεπώς, η πανδημία οδήγησε στον περιορισμό της προσφοράς tankers.
Όσον αφορά τις εκτιμήσεις τους για το μέλλον της αγοράς, οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ως κυριότερους παράγοντες αβεβαιότητας τις γεωπολιτικές εξελίξεις, την πολιτική που χαράσσει ο OPEC αναφορικά με την παραγωγή πετρελαίου αλλά και την ευρωστία της κινεζικής οικονομίας, η οποία σαφώς δεν επηρεάζει μόνο τα δεξαμενόπλοια αλλά όλους τους τύπους πλοίων.
Πάντως, το πάνελ εμφανίστηκε αισιόδοξο για το βραχυπρόθεσμο μέλλον των tankers, δεδομένης της περιορισμένης προσφοράς και της περιορισμένης εκτιμώμενης αύξησής της, της ανόδου των τονομιλίων και της επιμονής των γεωπολιτικών εντάσεων.
Στο μέτωπο των bulk carriers, το πάνελ ομιλητών εστιάστηκε στο πόσο δύσκολο εγχείρημα αποτελεί η προσπάθεια ερμηνείας των εξελίξεων και πραγματοποίησης προβλέψεων για το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Αριστείδης Πίττας αναφέρθηκε σε στρατηγικές που δύναται να ακολουθήσει μια εταιρεία για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της από ένα πλοίο. Οι επενδύσεις αυτές έχουν να κάνουν λιγότερο με την εμπορική εκμετάλλευση του πλοίου και περισσότερο με τη χρονικά σωστή απόκτηση ή πώλησή του.
Όσον αφορά τα containerships, το πάνελ ομιλητών συμφώνησε ότι τα επόμενα έτη προμηνύονται δύσκολα, δεδομένης της σημαντικής ανόδου της προσφοράς πλοίων. Ωστόσο, τόσο ο κ. Γιουρούκος όσο και ο κ. Προκοπάκης υπογράμμισαν ότι είναι σημαντικό το orderbook των containerships να εξετάζεται με επιπλέον παράμετρο το μέγεθος των πλοίων. Δεν είναι εφικτό για κάθε containership να αξιοποιηθεί σε όλες τις γραμμές, συνεπώς η εκτιμώμενη μεγάλη άνοδος της προσφοράς σε μια συγκεκριμένη κατηγορία μεγέθους δεν θα επιδράσει ‒στον ίδιο βαθμό‒ σε όλη την αγορά.
Ο κ. Προκοπάκης ανέφερε ότι η Danaos στρέφεται σε μικρότερα πλοία, λόγω ακριβώς των εκτιμήσεών της πως τα συγκεκριμένα μεγέθη containerships θα είναι εμπορικά δημοφιλέστερα έναντι άλλων τα ερχόμενα έτη. Άλλωστε, πλέον οι παραγγελίες που τοποθετούνται δεν συνιστούν απότοκο ενός συμβολαίου με έναν ισχυρό ναυλωτή που προσφέρει ασφάλεια, αλλά τουναντίον εισέρχονται στο λεγόμενο φάσμα των «υποθετικών παραγγελιών».
Παράλληλα, ο κ. Προκοπάκης αναφέρθηκε στην επένδυση της Danaos στο χύδην ξηρό φορτίο, στην οποία σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η περιορισμένη προσφορά των Capesizes καθώς και εκτιμήσεις για τις ροές εμπορευμάτων βραχυπρόθεσμα.
Χρηματιστηριακές αγορές και χρηματοδότηση της ναυτιλίας
Μία ακόμα ενδιαφέρουσα θεματική, που αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του πάνελ ομιλητών, ήταν οι χρηματιστηριακές αγορές και ο ρόλος τους στη χρηματοδότηση της ναυτιλίας.
Οι ομιλητές σε γενικές γραμμές εξέφρασαν την άποψη ότι, παρά τη θετική πορεία των ναυλαγορών τα τελευταία έτη, οι χρηματιστηριακές αγορές δεν έχουν επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις μετοχές των ναυτιλιακών αγορών.
Ο κ. Βαλέντης σημείωσε ότι ακριβώς η κυκλικότητα της αγοράς συνιστά παράγοντα αποθάρρυνσης των επενδυτών. Στο πλαίσιο αυτό, εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε μόνο μία ναυτιλιακή αγορά ενδεχομένως δεν αποτελούν θελκτική επενδυτική επιλογή. Μάλιστα, κατά τον ίδιο, η συγκεκριμένη συλλογιστική διαδραμάτισε ρόλο στην απόφαση της Pyxis Tankers να επενδύσει στο χύδην ξηρό φορτίο.
Από πλευράς του, ο κ. Πίττας πρόσθεσε ότι η ύπαρξη πολλών εταιρειών προκαλεί αβεβαιότητα στους επενδυτές. Στο μέλλον, εφόσον τα επίπεδα συγκέντρωσης αυξηθούν και υπάρχουν λίγοι και ισχυροί παίκτες, θα είναι πιο πιθανό για μια ναυτιλιακή εταιρεία να στραφεί στις χρηματιστηριακές αγορές για την άντληση κεφαλαίων και την προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Πάντως, ο κ. Γιουρούκος διαφώνησε ελαφρώς με τους συνομιλητές του. Με ενδεικτικό παράδειγμα την πρόσφατη εντυπωσιακή πορεία της μετοχής εταιρείας του ομίλου του, ο κ. Γιουρούκος υποστήριξε ότι, ακόμα και υπό τις παρούσες συνθήκες, υπάρχουν επενδυτές που ενδιαφέρονται για τη ναυτιλία. Πέραν αυτού, ένα σημαντικό μέρος των επενδυτικών αποφάσεων στις χρηματιστηριακές αγορές λαμβάνονται από επενδυτικά ταμεία. Τα επενδυτικά αυτά ταμεία λαμβάνουν πληθώρα παραγόντων υπόψη τους όταν πρόκειται να προχωρήσουν σε μια επένδυση στις χρηματιστηριακές αγορές. Πολλούς από αυτούς τους παράγοντες όχι μόνο δεν τους γνωρίζει η ναυτιλιακή κοινότητα, αλλά δεν είναι και σε θέση να τους φανταστεί.
Όσον αφορά την ευρύτερη χρηματοδότηση, η κ. Χατζημιχάλη σημείωσε ότι υπάρχει υψηλό ενδιαφέρον από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Πέραν αυτού, ιδιαίτερα θετική εξέλιξη αποτελεί η αυξανόμενη συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών.
Γεωπολιτικές εντάσεις
Όταν κατά τη διάρκεια του Ετήσιου Συνεδρίου του ICS η συζήτηση στράφηκε στις γεωπολιτικές προκλήσεις, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα πρόσφατα γεγονότα στη Μέση Ανατολή. Οι συμμετέχοντες, και ειδικά ο κ. Γιουρούκος και ο κ. Προκοπάκης, ανέφεραν την ανάγκη επανασχεδιασμού δρομολογίων πλοίων, προκειμένου να αποφευχθεί η Μέση Ανατολή ‒ έως έναν βαθμό.
Όσον αφορά ευρύτερα την επίδραση των γεωπολιτικών εξελίξεων στη ναυτιλία, ο κ. Πίττας σημείωσε ότι σήμερα επηρεάζονται περισσότερο πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ και την Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και τη Ρωσία και τη Μαύρη Θάλασσα. Στο παρελθόν επηρεάζονταν πλοία που έπλεαν κοντά στη Σομαλία και αντιμετώπιζαν τον υψηλό κίνδυνο πειρατείας. Συνεπώς, οι εξωγενείς παράγοντες που επιδρούν στη ναυτιλία δεν αποτελούν νέα εξέλιξη. Αντιθέτως, η ναυτιλία τις έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν και θα χρειαστεί να τις αντιμετωπίσει ξανά και στο μέλλον.
Από την άλλη, ο κ. Μάνγκος επέλεξε να εστιάσει στη μοναδική θετική εξέλιξη στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Κατά τον ίδιο, ΗΠΑ και Κίνα έχουν πλέον κατανοήσει την κρισιμότητα των διμερών τους σχέσεων ‒τόσο διπλωματικά όσο και εμπορικά‒ για την παγκόσμια οικονομία και πραγματοποιούν βήματα σύσφιξής τους και αποκλιμάκωσης τυχόν διπλωματικών εντάσεων.
Ο παράγοντας EU ETS
Καθώς πλησιάζει το 2024, το ETS «χτυπάει την πόρτα» της ναυτιλίας. Στο πλαίσιο αυτό, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, οι συμμετέχοντες έδωσαν έμφαση στις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ναυτιλία.
Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ότι το κόστος οποιουδήποτε περιβαλλοντικού μέτρου επιβληθεί στη ναυτιλία θα μετακυλιστεί εν τέλει στους τελικούς καταναλωτές των εμπορευμάτων. Ο κ. Πίττας εξέφρασε την άποψη πως, παρότι η συμπερίληψη της ναυτιλίας στο EU ETS δεν συνιστά ιδανική εξέλιξη, αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η ναυτιλία χρειάζεται τέτοιες «πρωτοβουλίες» προκειμένου να υπάρξει πίεση για τεχνολογική καινοτομία.
Παράλληλα, ο κ. Γιουρούκος προσέγγισε το θέμα της ενεργειακής μετάβασης από διαφορετική οπτική πλευρά, σχολιάζοντας πρωτοβουλίες όπως η Net Zero Bank Alliance, οι οποίες δυσχεραίνουν το τοπίο της ναυτιλιακής χρηματοδότησης.
«Μαύροι κύκνοι» στο μέλλον
Προς το τέλος του Συνεδρίου, ο κ. Ward ζήτησε από το πάνελ ομιλητών να απαντήσουν ‒σχεδόν‒ μονολεκτικά για το τι θα αποτελούσε «μαύρο κύκνο» για τη ναυτιλία στο εγγύς μέλλον. Ο κάθε ομιλητής απάντησε τη συγκεκριμένη ερώτηση από τη δική του οπτική πλευρά, βάσει της αγοράς ή των αγορών στις οποίες δραστηριοποιείται.
Σε κάθε περίπτωση, οι απαντήσεις των συμμετεχόντων εστιάστηκαν στον πληθωρισμό και στα γεωπολιτικά δρώμενα. Ενδιαφέρον παρουσίασε η γνώμη που εξέφρασε ο κ. Μάνγκος, ο οποίος χαρακτήρισε «μαύρο κύκνο» για τα δεξαμενόπλοια την άρση των κυρώσεων ενάντια στη Ρωσία.
(Α-Δ) κ. Δημήτρης Φαφαλιός, κ. Γιώργος Γιουρούκος, κ. Αριστείδης Πίττας, κ. Φίλιππος Προκοπάκης, κ. Ναταλία Μαργιώλη-Κομνηνού, κ. Νικόλαος Τσαβλίρης, κ. Αλεξία Χατζημιχάλη
