Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS – United Nations Convention on the Law of the Sea)
Η Τρίτη συνδιάσκεψη των Ηνωμένων εθνών για το δίκαιο της θάλασσας(1973-1982) κατέληξε στην υπογραφή της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας στο Montego Bay στις 10 Δεκεμβρίου του 1982. Μεταξύ των 157 κρατών που συμμετείχαν καταψήφισαν τέσσερα κράτη: ΗΠΑ, Ισραήλ, Τουρκία και Βενεζουέλα.
Με τη σύναψη της UNCLOS, 1982 επιδιώχθηκε μια «συμβιβαστική» λύση με εκατέρωθεν υποχωρήσεις μεταξύ των αναπτυσσόμενων κρατών που επιδίωκαν ευρύτερο έλεγχο των παράκτιων πλουτοπαραγωγικών τους πόρων και των μεγάλων ναυτικών δυνάμεων και της επιδίωξής τους για τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας.
Έτσι η UNCLOS περιέχει διατάξεις που εκφράζουν το πρότερο εθιμικό δίκαιο( καθεστώς αιγιαλίτιδας ζώνης, ελευθερίες της ανοιχτής θάλασσας, καθεστώς της υφαλοκρηπίδας) αλλά εισάγει και νέους θεσμούς του δικαίου της Θάλασσας με σημαντικότερο την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), που εκτείνεται ως τα 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης και αποτελεί μια “sui generis” θαλάσσια ζώνη στην οποία το παράκτιο κράτος ασκεί εκτεταμένες οικονομικής φύσεως αρμοδιότητες.
Επίσης με την UNCLOS εισήχθη το νομικό καθεστώς των «αρχιπελαγικών κρατών», της περιοχής του διεθνούς βυθού καθώς και το σύστημα επίλυσης των διαφορών με κύριο όργανο το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας – (ITLOS).
Κείμενο του Kλέαρχου Μαυριλάκου, Δικηγόρου Αθηνών – Απόφοιτου Νομικής Αθηνών, LL.M in Energy Law / M.Sc. in Economics and International Political Economy – Απόφοιτου ΑΕΝ Ασπροπύργου