Επιμέλεια: Δρ. Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος
Όλοι έχουμε υποστεί κάποιο μικρό τραυματισμό σε κάποια στιγμή στη ζωή μας. Είτε ήταν μία απλή γρατζουνιά, ένα κόψιμο, ή ένα βαθύτερο τραύμα, όλοι προσπαθήσαμε να το αντιμετωπίσουμε μόνοι μας, παρόλο που μερικές φορές δεν ήμασταν σίγουροι για το τι έπρεπε να κάνουμε. Τα παρακάτω είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος όταν φροντίζει ένα τραύμα:
Σταματήστε την αιμορραγία
Ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να ασκήσετε πίεση στο τραύμα ώστε να βοηθήσετε στον σχηματισμό θρόμβου που θα σταματήσει την αιμορραγία. Προσπαθήστε να βρείτε ένα καθαρό ύφασμα ή μια αντικολλητική γάζα και πιέστε σταθερά πάνω στο σημείο που αιμορραγεί. Ίσως χρειαστεί να περιμένετε μερικά λεπτά για να σταματήσει η αιμορραγία, γι’ αυτό μην προσπαθήσετε να αφαιρέσετε το πανί ή τη γάζα πολύ νωρίς. Η ποσότητα αίματος που αναβλύζει από το τραύμα εξαρτάται από τον αριθμό των αγγείων που έχουν υποστεί βλάβη και το μέγεθός τους. Εάν το αίμα είναι έντονο κόκκινο και αναβλύζει από το τραύμα ρυθμικά, είναι πιθανό να έχει τραυματιστεί κάποιος αρτηριακός κλάδος. Οι αρτηρίες που έχουν τραυματιστεί, ακόμη και οι μικροί αρτηριακοί κλάδοι τους, είναι λίγο πιο δύσκολο να ελεγχθούν και απαιτούν την άσκηση πίεσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με τους φλεβικούς κλάδους. Εάν υπάρχει υποψία ότι πρόκειται για μεγάλη αρτηρία και υπάρχει έντονη αιμορραγία, καλύψτε το τραύμα με γάζες ή ένα πανί, τυλίξτε σφιχτά με έναν επίδεσμο ασκώντας μεγαλύτερη πίεση με το χέρι και ζητήστε ιατρική βοήθεια. Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να εφαρμόσετε αιμοστατικό τουρνικέ σε κεντρικότερο σημείο της αιμορραγίας (π.χ. αιμορραγία στον καρπό απαιτεί την εφαρμογή τουρνικέ στον πήχη ή τον βραχίονα). Σε καμία περίπτωση μην προσπαθήσετε να χρησιμοποιήσετε διάφορες συμβουλές και γιατροσόφια, όπως τη χρήση καφέ ή καπνού, για τον έλεγχο της αιμοραγγίας.
Καθαρίστε το τραύμα
Ο αρχικός καθαρισμός ενός τραύματος έχει ζωτική σημασία καθώς θα βοηθήσει στην αποφυγή επιπλοκών αργότερα. Καθαρίστε το τραύμα με νερό ή φυσιολογικό ορό (χλωριούχο νάτριο 0,9%). Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό είναι αρκετό. Εάν υπάρχουν ξένα σώματα μέσα στο τραύμα, αφαιρέστε τα με τσιμπιδάκι (αν δεν είναι αποστειρωμένο, καθαρίστε το πρώτα με οινόπνευμα). Μην προσπαθήσετε να τρίψετε την πληγή, ειδικά εάν δεν είστε σίγουροι ότι έχουν αφαιρεθεί όλα τα υπολείμματα του ξένου σώματος καθώς μπορεί να προκαλέσετε μεγαλύτερη ζημιά. Εάν υπάρχουν βρωμιές μέσα στην πληγή που δεν έχουν αφαιρεθεί, καθαρίστε την απαλά. ΠΡΟΣΟΧΗ, ωστόσο, καθώς ο καθαρισμός του τραύματος μπορεί να αφαιρέσει τον θρόμβο που έχει σχηματιστεί και να ξεκινήσει ξανά η αιμορραγία. Σε πολύ βρώμικα τραύματα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε λίγο οξυζενέ, το οποίο θα βοηθήσει στην απολύμανση και την αιμόσταση (το σταμάτημα της αιμορραγίας), αλλά μην χρησιμοποιήσετε υπερβολική ποσότητα καθώς μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον υγιή ιστό.
Καλύψτε το τραύμα
Στην περίπτωση επιφανειακού κοψίματος που πρέπει να καλυφθεί, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτοκόλλητα επιθέματα. Τα βαθύτερα τραύματα απαιτούν ράμματα, τα οποία ωστόσο είναι σημαντικό να γίνονται εντός 6 ωρών. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:
Καλύψτε το τραύμα: Η κάλυψη του τραύματος με γάζες διατηρούν την υγρασία (δεν το ξεραίνουν) και η γάζα απορροφά τις υπερβολικές εκκρίσεις. Επιλέξτε αντικολλητικές γάζες, ώστε να μην τραυματίσετε την πληγή όταν τις αλλάζετε. Αλλάξτε τη γάζα όταν λερωθεί πολύ, ειδάλλως μία φορά την ημέρα. Διατηρήστε το τραύμα καθαρό. Εάν είναι βαθύ, αποφύγετε να το βρέξετε τις πρώτες δύο ημέρες. Επαναλάβετε τα παραπάνω βήματα κάθε φορά που αλλάζετε το επίθεμα. Μετά τον αρχικό καθαρισμό του τραύματος, η αλλαγή του θα παίρνει λιγότερο από 5 λεπτά. Σε περίπτωση βαθιού τραύματος που δεν επιδέχεται ράμματα, τοποθετήστε αποστειρωμένη γάζα μέσα στο τραύμα και μετά περισσότερες από πάνω και τυλίξτε με έναν επίδεσμο. Ζητήστε ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό.
Επισκεφθείτε γιατρό εάν:
- το τραύμα είναι ερεθισμένο, επώδυνο, ή πρησμένο μετά από μερικές ημέρες.
- έχετε πυρετό ή πρησμένους λεμφαδένες
- το τραύμα προκλήθηκε από βρώμικο αντικείμενο και έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια από το τελευταίο αναμνηστικό αντιτετανικό εμβόλιο που έχετε κάνει
- η αιμορραγία είναι ανεξέλεγκτη, το τραύμα είναι βρώμικο, ή παρουσιάζει σημάδια νέκρωσης.
ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΓΚΑΥΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.
