«Σταμάτιος Γ. Εμπειρίκος»: ένα όνομα-σύμβολο για τη ναυτιλία της Άνδρου

0

Στις 10 Ιουλίου 1956 καθελκύστηκε το φορτηγό πλοίο «Σταμάτιος Γ. Εμπειρίκος» από τα ναυπηγεία Doxford της Αγγλίας. Η κατασκευή του συγκεκριμένου πλοίου χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τα Ναυτικά Χρονικά, τα οποία, στο τεύχος της 15ης Δεκεμβρίου 1956, προχώρησαν σε φωτογραφικό αφιέρωμα του νεότευκτου πλοίου. Το νέο απόκτημα της ελληνικής ναυτιλίας διέθετε μεταφορική ικανότητα 12.600 dwt, με υπηρεσιακή ταχύτητα 14,5 κόμβους. Το πλοίο παραδόθηκε στον Οίκο Εμπειρίκου στις 11 Οκτωβρίου 1956 και, με πρώτο του πλοίαρχο τον Ματθαίο Κουτσούκο, θα κατέπλεε από το Galveston των ΗΠΑ προς τη Γερμανία φορτωμένο με σιτηρά.

Το συγκεκριμένο «δηζελοκίνητο» φορτηγό πλοίο έλαβε ένα όνομα ιδιαίτερα συμβολικό για την ανδριώτικη αλλά και την εν γένει ελληνική ναυτιλία. Ο Σταμάτιος Γ. Εμπειρίκος (1868-1934) υπήρξε σημαίνουσα προσωπικότητα για τα συμφέροντα του ελληνικού εφοπλισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτητική για την ελληνική ναυτιλία, η S.G. Embiricos Ltd., υπό τη δική του καθοδήγηση, θα ξεπερνούσε τα όρια του ελληνικού ναυτιλιακού επιχειρείν, αποκτώντας σεβασμό και κύρος σε διεθνές επίπεδο. Όπως αναφέρουν τα Ναυτικά Χρονικά στο τεύχος της 15ης Σεπτεμβρίου 1934, κατά την αναγγελία θανάτου του Σταματίου Γ. Εμπειρίκου, η ελληνική κοινωνία έχασε έναν «υποδειγματικό πολίτη» και η ελληνική ναυτιλία και ο εφοπλισμός τον «στυλοβάτη και φωτεινόν ιθύνοντα νου».

Τη σπουδαία αυτή μνήμη θέλησαν να διατηρήσουν οι επίγονοί του, «βαπτίζοντας» το νεότευκτο φορτηγό πλοίο «Σταμάτιος Γ. Εμπειρίκος». Για τα Ναυτικά Χρονικά η είδηση της καθέλκυσης του πλοίου έλαβε και μία παραπάνω διάσταση, καθώς το πλοίο ενεγράφη στο ελληνικό νηολόγιο, σε μια περίοδο που γίνονταν σημαντικές προσπάθειες ενίσχυσής του. Πιο συγκεκριμένα, στο τεύχος της 15ης Ιουλίου 1956 των Ναυτικών Χρονικών αναφέρεται ότι εταιρεία συμφερόντων του Οίκου Εμπειρίκου κατέθεσε αίτηση στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας για την ύψωση της ελληνικής σημαίας στο «Σταμάτιος Γ. Εμπειρίκος».

To γραφείο Σ. Γ. Εμπειρίκου στο Λονδίνο αποτέλεσε και μετά τον θάνατο του ιδρυτή του μία από τις επιχειρηματικές βάσεις της ομώνυμης οικογένειας καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Ταυτόχρονα, υπήρξε το γραφείο με το οποίο συνεργάστηκαν πολλά μέλη από τη ναυτιλιακή κοινότητα της Άνδρου και από άλλες ναυτομάνες περιοχές της Ελλάδας, τα οποία είχαν θέσει τη διαχείριση των πλοίων τους στα ικανά χέρια του Οίκου Εμπειρίκου.

Η καθέλκυση του «Σταμάτιος Γ. Εμπειρίκος» αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της μεταπολεμικής γιγάντωσης του στόλου του Οίκου Εμπειρίκου: από τα πέντε πλοία τα οποία διαχειριζόταν το 1947 θα έφτανε τα 35 έως το 1958. Την ίδια στιγμή συνιστά απόδειξη του ισχυρού ενδιαφέροντος που υπήρχε ακόμη εκείνη την εποχή στη ναυπηγική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου. Ειδικότερα, η πόλη του Sunderland αποτελούσε για πολλές δεκαετίες βιομηχανική κοιτίδα, που εξυπηρετούσε τις ναυπηγικές ανάγκες του ναυτιλιακού κλάδου σε διεθνές επίπεδο.

Πληροφορίες για τη συγγραφή του άρθρου αντλήθηκαν από αφιερώματα των Ναυτικών Χρονικών καθώς και από την έκδοση I. Theotokas and G. Harlaftis, Leadership in World Shipping – Greek Family Firms in International Business (Palgrave MacMillan 2009).

Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.