Συστατικά στοιχεία της παραδοσιακής δομής των ναυτιλιακών επιχειρήσεων αποτελούν τα επιχειρηματικά δίκτυα και η συνεργασία. Τι είναι, όμως, τα δίκτυα των επιχειρήσεων και πώς συμβάλλουν στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς τους;
Ως δίκτυα ορίζονται οι σχέσεις υψηλής εμπιστοσύνης που άμεσα ή έμμεσα δημιουργούν δεσμούς μεταξύ των μελών μιας κοινωνικής ομάδας. Οι δεσμοί αυτοί αφορούν τη ροή πληροφοριών μεταξύ των ατόμων. Σε επίπεδο επιχειρήσεων, τα δίκτυα εξασφαλίζουν πρόσβαση στην πληροφόρηση και στη γνώση, αλλά και σε πόρους, αγορές και τεχνολογίες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την αξιοποίηση οικονομιών κλίμακας, εύρους και μάθησης. Τα παραπάνω συμβάλλουν στη δημιουργία διατηρήσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε ένα δίκτυο.
Η συμμετοχή σε δίκτυα προσφέρει στις επιχειρήσεις μια σειρά από πλεονεκτήματα, τα οποία μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής:
- Εξωτερικές οικονομίες, ιδιαίτερα σε μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.
- Μείωση του κόστους των συναλλαγών μέσα από τη σύναψη άτυπων συμφωνιών «χειραψίας» με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη.
- Μείωση του κόστους μέσω της πρόσβασης σε δίκτυα πληροφόρησης.
- Ενίσχυση της βάσης γνώσης των επιχειρήσεων με την αξιοποίηση της συλλογικής γνώσης από τα μέλη του δικτύου.
- Κοινή αντίδραση στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.
Από την εξέταση της επιχειρηματικής δικτύωσης στην ελληνική και ελληνόκτητη ναυτιλία προκύπτει ότι οι παράγοντες που συνέβαλαν και συμβάλλουν στη δημιουργία και στη διατήρηση των δικτύων είναι η κοινή επιχειρηματική φιλοσοφία των πλοιοκτητών, ο οικογενειακός χαρακτήρας των επιχειρήσεων και τα κοινά πρότυπα οργάνωσης. Ακόμη, ένας πρόσθετος παράγοντας είναι τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων, όπως αυτά έχουν προσδιοριστεί από την ανάλυση του Hofstede, σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες εμφανίζουν έντονη τάση αποφυγής της αβεβαιότητας.
*Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Οργάνωση και διοίκηση ναυτιλιακών επιχειρήσεων», του καθ. Ιωάννη Θεοτοκά (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 3η έκδοση, Σεπτέμβριος 2019), σελ. 509.
