Τα πλοία που συμμετέχουν στο διεθνές εμπόριο και παρέχουν μεταφορικές υπηρεσίες χαρακτηρίζονται από ποικιλομορφία και, ως εκ τούτου, κατηγοριοποιούνται με βάση τα φορτία που μεταφέρουν και τα ειδικά χαρακτηριστικά τους.
Ο σχεδιασμός κάθε πλοίου είναι ειδικά διαμορφωμένος κάθε φορά ώστε να εξυπηρετεί στον βέλτιστο βαθμό τις εκάστοτε ανάγκες της θαλάσσιας μεταφοράς. Για παράδειγμα, τα πλοία που εξυπηρετούν τη θαλάσσια μεταφορά οχημάτων διαθέτουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που τα καθιστούν πολύ διαφορετικά σε σχέση με άλλες κατηγορίες εμπορικών πλοίων.
Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η μεταφορά οχημάτων συνδυάζεται, για διάφορους λόγους, και με τη μεταφορά επιβατών. Συνεπώς, αναδύεται η ανάγκη για την κατασκευή πλοίων που διαθέτουν επαρκή χώρο για τροχοφόρα οχήματα, αλλά και ειδικά διαμορφωμένους χώρους ενδιαίτησης επιβατών.
Από κατασκευαστική αλλά και εμπορική άποψη διακρίνονται διάφοροι τύποι Ro-Ro (roll on/roll off) πλοίων, που καλύπτουν τις ανάγκες μεταφοράς διά θαλάσσης. Σύμφωνα με τα ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των πλοίων, αλλά και τον ακριβή ρόλο που επιτελούν στο διά θαλάσσης εμπόριο, μπορούμε να τα κατατάξουμε στις παρακάτω υποκατηγορίες:
· Τα PCC (Pure Car Carriers) και τα Pure Car Truck Carriers (PCTC) είναι αμιγώς Ο/Γ πλοία, που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά των οχημάτων της αυτοκινητοβιομηχανίας. Έχουν ψηλά έξαλα, πολλά καταστρώματα και μεγάλο αριθμό γραμμικών μέτρων.
· Φορτηγά οχηματαγωγά (Φ/Γ-Ο/Γ) είναι τα οχηματαγωγά που μπορούν να μεταφέρουν φορτία και λιγότερους από 12 επιβάτες. Το φορτίο τους είναι κυρίως καρότσες (trailers) φορτηγών οχημάτων, στα οποία έχει αποσυνδεθεί (ξεκοτσάρει) ο τράκτορας, δηλαδή το μπροστινό μέρος, που περιλαμβάνει τη μηχανή και την καμπίνα του οδηγού. Έτσι, γίνεται οικονομία στο κόστος μεταφοράς, καθώς καταλαμβάνει λιγότερα γραμμικά μέτρα.
· Τα πλοία Con-Ro (Container-Ro-Ro) μεταφέρουν συνδυασμό και των δύο φορτίων με τον ανάλογο εξοπλισμό στοιβασίας και έχμασης. Στο ανώτερο υδατοστεγές κατάστρωμα, που για όλα τα πλοία Ro-Ro είναι το κυρίως γκαράζ, μπορεί να μεταφέρει οχήματα. Στο ψηλότερο κατάστρωμα (κουβέρτα) μεταφέρονται εμπορευματοκιβώτια.
· Τα πλοία Ro-Lo ή Ro/Ro-Lo/Lo (Lift-on/Lift-of). Τα πλοία αυτά διαθέτουν κυρίως γκαράζ, όπως το Con-Ro, και γερανούς στην κουβέρτα για φορτοεκφόρτωση με ίδια μέσα.
· Τα πλοία Ro-Pax (roll-on/roll-off passenger), δηλαδή Ε/Γ-Ο/Γ, χρησιμοποιείται για πλοία που είναι κατασκευασμένα για τη μεταφορά οχημάτων αλλά και επιβατών. Τεχνικά, αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει όλα τα Ε/Γ-Ο/Γ πλοία με γκαράζ οχημάτων και χώρους μεταφοράς επιβατών. Ο όρος έχει αρχίσει όμως να χρησιμοποιείται περισσότερο σε πλοία με περισσότερους χώρους φορτίου και λιγότερους χώρους ενδιαίτησης (accommodation), περισσότερα γραμμικά μέτρα και μικρότερο πρωτόκολλο επιβατών. Στα πλοία αυτά συμπεριλαμβάνονται τα φέρι (ferries) που πραγματοποιούν τακτικά δρομολόγια εθνικών ή βραχέων διεθνών πλόων. Διαθέτουν χώρους οχημάτων και καταστρώματα ενδιαίτησης επιβατών αναλόγως της απόστασης ταξιδιού και του χρόνου που απαιτείται. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως πλοία Ε/Γ-Ο/Γ μπορούμε να χαρακτηρίσουμε αυτά που μεταφέρουν περισσότερους από 12 επιβάτες καθώς και οχήματα στους χώρους γκαράζ.
*Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Διαχείριση Κρίσεων» της Ιωάννας Σιμώνη (Εκπαιδευτική Έκδοση Ιδρύματος Ευγενίδου, Αθήνα 2024).
