Το Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Σύστημα Κινδύνου και Ασφάλειας (Global Maritime Distress and Safety System – GMDSS) διαδραματίζει κομβικό ρόλο για την ασφάλεια ενός πλοίου, καθώς αποτελεί το διεθνώς καθιερωμένο πλαίσιο επικοινωνιών, που εξασφαλίζει την άμεση και αξιόπιστη μετάδοση σημάτων κινδύνου, την ταχεία κινητοποίηση σωστικών μέσων και τη συνεχή ενημέρωση για κινδύνους στη θάλασσα. Με τον συνδυασμό δορυφορικών και επίγειων συστημάτων, το GMDSS διασφαλίζει ότι τα πλοία μπορούν να μεταδώσουν ή να λάβουν κρίσιμες πληροφορίες ανεξάρτητα από μετεωρολογικά φαινόμενα ή άλλου είδους παρεμβολές, ενισχύοντας ουσιαστικά την πρόληψη ατυχημάτων, την αποτελεσματική αντιμετώπιση περιστατικών και, τελικά, την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.
Κατά το παρελθόν, πριν από την υιοθέτηση του GMDSS, η αποστολή σημάτων επείγοντος και κινδύνου απαιτούσε ραδιοτηλεγραφία, μορσικό σύστημα και ακρόαση ασυρμάτου από τον ασυρματιστή. Η διαδικασία λήψης από κάποιον σταθμό, όπως στην περίπτωση του ναυαγίου του «Τιτανικού», χρειαζόταν και τον παράγοντα τύχη. Από την άλλη, το GMDSS είναι σύστημα παγκόσμιας κάλυψης, που χρησιμοποιεί δορυφορικές και επίγειες αυτοματοποιημένες ραδιοεπικοινωνίες.
Μέσω του συστήματος GMDSS και την αποστολή των μηνυμάτων επείγοντος και κινδύνου ψηφιακά, η διαδικασία έχει απλοποιηθεί και επιταχυνθεί, ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες το μήνυμα να παραληφθεί από παράκτιους σταθμούς και παραπλέοντα πλοία. Το σύστημα μεταβιβάζει και πληροφορίες ναυτικής ασφάλειας ζωτικής σημασίας (Maritime Safety Information – MSI).
Το GMDSS διαθέτει κομβία αποστολής ψηφιακού μηνύματος κινδύνου (Distress) για όλες τις χρησιμοποιούμενες συχνότητες που απαιτείται να διαθέτει το πλοίο, αναλόγως των θαλάσσιων περιοχών Α1, Α2, Α3, Α4 από όπου διέρχεται κατά τα ταξίδια του. Η αποστολή ενός σήματος Distress μπορεί να ολοκληρωθεί με το πάτημα ενός κουμπιού για διάρκεια πέντε δευτερολέπτων, μεταδίδοντας όλα τα απαραίτητα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένου του στίγματος του πλοίου. Εκτός από την κεντρική κονσόλα GMDSS, υπάρχει και δεύτερο σημείο αποστολής του σήματος κινδύνου εντός της γέφυρας. Όλες οι δικλίδες ασφαλείας του συστήματος στοχεύουν στην εξασφάλιση της αποστολής, ακόμα και αν ο διαθέσιμος χρόνος είναι ελάχιστος. Το σύστημα αυξάνει τις πιθανότητες λήψης του μηνύματος από σταθμούς εξωτερικής βοήθειας και διάσωσης των ναυαγών.
Με το σήμα κινδύνου, πέραν των παραπλεόντων πλοίων, μπορεί να ενεργοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός του παράκτιου κράτους, της ακτοφυλακής και των εναέριων μέσων, που τελικά διαδραματίζουν τεράστιο ρόλο στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Πηγή: Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Διαχείριση Κρίσεων» της Ιωάννας Σιμώνη (Εκπαιδευτική Έκδοση Ιδρύματος Ευγενίδου, Αθήνα 2024).
