Κάθε χρόνο, η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα αναμένει με ιδιαίτερη προσμονή και ενδιαφέρον τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων σε μία προσπάθεια να αποτυπωθεί και να αξιολογηθεί το ενδιαφέρον των νέων για μία καριέρα στο ναυτικό επάγγελμα. Στον απόηχο των ανακοινώσεων του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, υπήρξαν φωνές εντός της ναυτιλιακής κοινότητας που έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, σε ό,τι αφορά την κάλυψη των κενών θέσεων στις ΑΕΝ αλλά και την εν γένει ελκυστικότητα του ναυτικού επαγγέλματος στη χώρα μας.
Είναι όμως βάσιμες οι εν λόγω ανησυχίες; Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί ότι οι άνωθεν προβληματισμοί δεν έλαβαν υπόψη τους την οριστικοποίηση των διαδικασιών και την κάλυψη των κενών προκηρυχθεισών θέσεων, με κίνδυνο την εξαγωγή επισφαλών συμπερασμάτων και αβέβαιων διαπιστώσεων και εκτιμήσεων. Μια πιο προσεκτική ματιά στους πραγματικούς αριθμούς των εισαχθέντων, αλλά και μια συγκριτική προσέγγιση σε σχέση με το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, μπορεί να δώσει περισσότερα διαφωτιστικά συμπεράσματα.
Υπό αυτό το πρίσμα, και στο πλαίσιο των διαχρονικών ερευνών και αναλύσεων που πραγματοποιούν οι ομάδες των Ναυτικών Χρονικών και της Isalos.net, σε ό,τι αφορά την ελληνική ναυτική εκπαίδευση, παρακάτω παρουσιάζονται τα πραγματικά δεδομένα και οι αριθμοί για τους εισαχθέντες/θείσες σπουδαστές και σπουδάστριες στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, στο πλαίσιο του επερχόμενου ακαδημαϊκού έτους 2025-2026.
ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ:
Σύνολο εισαχθέντων
2024: 1507
2025: 1523
Ποσοστό εισαχθέντων σε σχέση με προκηρυχθείσες θέσεις
2024: 82,80 %
2025: 84,24 %
Εισαχθέντες Πλοίαρχοι
Σύνολο εισαχθέντων Πλοιάρχων:
2024: 884
2025: 896
Ποσοστό εισαχθέντων Πλοιάρχων σε σχέση με προκηρυχθείσες θέσεις
2024: 98,55%
2025: 98,79%
Εισαχθέντες Μηχανικοί
Σύνολο εισαχθέντων Μηχανικών:
2024: 623
2025: 627
Ποσοστό εισαχθέντων Μηχανικών σε σχέση με προκηρυχθείσες θέσεις
2024: 67,50%
2025: 69,59%
Τα παραπάνω δεδομένα λαμβάνουν υπόψη τους επιτυχόντες καθώς και την κάλυψη κενών θέσεων.
Σύμφωνα με τα παραπάνω επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, καταγράφεται μία οριακά αυξητική τάση σε όλες τις κατηγορίες και τα ποσοστά εισαχθέντων/είσων στις ΑΕΝ της χώρας, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
- Οι πραγματικοί αριθμοί
Πιο συγκεκριμένα, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026 υπήρξε αύξηση 1,06% των εισακτέων στις Α.Ε.Ν. , σε σύγκριση με το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, ενώ το ποσοστό κάλυψης των συνολικών προκηρυχθεισών θέσεων αυξήθηκε από 82,80% το 2024-2025, σε 84,24% το 2025-2026 (+1,43%).
Στο ίδιο μήκος κύματος, δεν πρέπει να λησμονείται και η ύπαρξη της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία λειτουργεί πλέον ως ένας «κόφτης» που έστω σε τυπικό βαθμό ανεβάζει τον ποιοτικό πήχη (σε βαθμολογικό έστω επίπεδο) για τους υποψηφίους. Η ύπαρξη και μόνο της ΕΒΕ, σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων τα κριτήρια εισαγωγής είναι περισσότερο απαιτητικά και ότι κάθε χρόνο θα υπάρξουν κενές θέσεις, με υποψηφίους να μην μπορούν να συμμετέχουν σε διαδικασία επιλογής κάποιας ΑΕΝ, λόγω χαμηλότερης βαθμολογίας. Ένα εύρημα που χρήζει περαιτέρω εξέτασης είναι το γεγονός ότι μεγάλο ποσοστό των εισακτέων προέρχεται πλέον από Επαγγελματικά Λύκεια.
Συνολικά, η αποκωδικοποίηση των αποτελεσμάτων των Πανελλαδικών 2025, απαιτεί προσοχή και αποφυγή βιαστικών συμπερασμάτων. Ένα αριθμητικό στοιχείο που οφείλει να προκαλέσει προβληματισμό είναι η -σε μικρό βαθμό- μείωση του συνόλου των αιτήσεων των νέων μας για εισαγωγή στις ΑΕΝ. Πιο συγκεκριμένα, από 2927 αιτήσεις το 2024, το 2025 καταγράφηκαν 2876. Παρά τις προσπάθειες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό, επίπεδο, διαφόρων φορέων, είναι άξιο προβληματισμού ότι παρατηρείται μια μικρή μείωση στον αριθμό των αιτήσεων. Θα περιμέναμε άνοδο, ειδικά σε περιοχές όπου οι τοπικές ΑΕΝ συντόνισαν φιλότιμες εκστρατείες ενημέρωσης του τοπικού, και όχι μόνο, πληθυσμού.
- Τα πρώτα συμπεράσματα
Σε καμία περίπτωση οι νέοι δεν φαίνεται όμως να απομακρύνονται από τα επαγγέλματα της θάλασσας τόσο πολύ, όσο ακούγεται στον δημόσιο διάλογο, ωστόσο μας προβληματίζει ότι το ενδιαφέρον τους δεν έχει αυξηθεί σε πιο έντονο βαθμό.
Εντούτοις, παρότι υπάρχει μία διάθεση μεμψιμοιρίας από τους παροικούντες τη ναυτιλιακή Ιερουσαλήμ, θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι το ενδιαφέρον για ναυτικές σπουδές από τη νέα γενιά της χώρας μας, παρουσιάζει συνολικά μια ανοδική τάση, ιδιαίτερα σε σύγκριση με τη δεκαετία 2010, περίοδο κατά την οποία η ελληνική οικογένεια βρισκόταν σε δυσμενέστερη οικονομική κατάσταση.
- Είναι απαραίτητες τελικά οι εκστρατείες ενημέρωσης;
Με βάση τα παραπάνω, το καταγεγραμμένο ενδιαφέρον των νέων για ναυτικές σπουδές στη χώρα μας, είναι σταθερό αλλά σίγουρα όχι αυξητικό. Το ότι τα φετινά αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι ακόμη θετικότερα δεν τα καθιστά απογοητευτικά και δεν δίνει κανένα πάτημα για καταστροφολογία ή για μείωση των εκστρατειών ενημέρωσης. Το αντίθετο μάλιστα: Θα προτείναμε πιο έντονες, συστηματικές, διαρκείς και ευρηματικές δράσεις από επαγγελματίες στο χώρο της εκπαίδευσης ή της επικοινωνίας. Οι καμπάνιες όμως είναι σίγουρο ότι δεν πρέπει να εστιάζονται αποκλειστικά και μόνο στα μέλη της Γενιάς Ζ, αλλά και στους γονείς και εκπαιδευτικούς, οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση αντιλήψεων αλλά και στην υποστήριξη και καθοδήγηση των νέων σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές τους σπουδές.
- Ποιότητα ή ποσότητα;
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το ζήτημα υπό διερεύνηση δεν θα έπρεπε να είναι ποσοτικό αλλά ποιοτικό: Σημαντικότατος, για το μέλλον της ελληνικής ναυτιλίας, δεν είναι τόσο ο συνολικός αριθμός εισακτέων στις ΑΕΝ, όσο πολύ περισσότερο ο τελικός αριθμός Ναυτελλήνων που θα επιμείνουν και παραμείνουν στις ναυτικές σπουδές τους, ακολουθώντας μια καριέρα στη θάλασσα. Όπως έχει γίνει γνωστό από πρόσφατες ανακοινώσεις του ΥΝΑΝΠ, η ηγεσία του Υπουργείου αναμένεται να δώσει ιδιαίτερη βάση στην ελληνική ναυτική εκπαίδευση, με ένα νέο νομοσχέδιο, που επικεντρώνεται στην αύξηση των εισακτέων στις ΑΕΝ, να βρίσκεται «προ των πυλών. Ευχή της απανταχού ελληνικής ναυτιλιακής κοινότητας είναι οι προσπάθειες αυτές να βρουν ευήκοα ώτα.
Πηγή δεδομένων: Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών (Δ.Ε.Κ.Ν), ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ.
