Isalos.net: Τα νέα δεδομένα για την αποανθρακοποίηση της ναυτιλίας

Με αφορμή την πρόσφατη ολοκλήρωση των εργασιών της 83ης συνεδρίασης της Marine Environment Protection Committee (MEPC) και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που ανακοίνωσε ο IMO για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα εμπορικά πλοία, η Isalos.net διοργάνωσε μια ακόμα επιμορφωτική εκδήλωση για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος.

Πιο συγκεκριμένα, η εν λόγω εκδήλωση με τίτλο «MEPC 83: Τα νέα δεδομένα για την αποανθρακοποίηση της ναυτιλίας», έλαβε χώρα την Τετάρτη 30 Απριλίου 2025 στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη στον Πειραιά.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκε μία συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, η οποία επικεντρώθηκε στην χαρτογράφηση του νέου τοπίου στη ναυτιλιακή βιομηχανία, όπως αυτό διαμορφώθηκε με την ανακοίνωση των νέων μέτρων από τον IMO. Στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης συμμετείχαν οι:

κ. Πάνος Ζαχαριάδης, Technical Director, Atlantic Bulk Carriers Management Ltd.
καθ. Μαρία Λεκάκου, Τμήμα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών, Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Πλοίαρχος Λ.Σ. (Τ) Διονύσιος Πρεβεζάνος, Διεύθυνση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος, ΥΝΑΝΠ.
κ. Σταμάτης Φραδέλος, Vice President Regulatory Affairs, American Bureau of Shipping (ABS).

Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Δρ. Στέφανος Χατζηνικολάου, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών, ΠΑΠΕΙ.

Αξίζει να αναφερθεί, ότι πριν την έναρξη της θεματικής συζήτησης, προηγήθηκε παρουσίαση των μέτρων που συμφωνήθηκαν, στην πρόσφατη συνεδρίαση της MEPC 83, από την Πλωτάρχη Λ.Σ. (Ν) Ελισσάβετ Μπατσαρά, της Διεύθυνσης Ποντοπόρου Ναυτιλίας, Τμήματος Διεθνών Οργανισμών & Ε.Ε., του ΥΝΑΝΠ. Όπως ανέφερε η κ. Μπατσαρά, η MEPC 83, ενέκρινε ύστερα από ψηφοφορία ένα σχέδιο κανονισμού για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία θα συμπεριληφθούν ως κεφάλαιο 5, στο παράρτημα 6 της διεθνούς Σύμβασης MARPOL, με την ονομασία ΙΜΟ Net-Zero Framework. Σημειώνεται πως, τόσο η Πλωτάρχης Λ.Σ. (Ν) Ελισσάβετ Μπατσαρά, όσο και ο Πλοίαρχος Λ.Σ. (Τ) Διονύσιος Πρεβεζάνος, συμμετείχαν οι ίδιοι στις εν λόγω διαπραγματεύσεις, χαρακτηρίζοντας μάλιστα την συμφωνία ως ιδιαίτερα πολύπλοκη.

Στη συνέχεια, τη σκυτάλη ανέλαβε ο συντονιστής της συζήτησης, Δρ. Στέφανος Χατζηνικολάου, ο οποίος και έθεσε τις ερωτήσεις του προς τους συμμετέχοντες του πάνελ. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ιδιαίτερα έμφαση δόθηκε στην ρεαλιστικότητα των στόχων, όπως διαμορφώθηκαν από τα νέα αγορακεντρικά μέτρα που εισήγαγε ο IMO, καθώς και στους πιθανούς σκοπέλους που ενδέχεται να παρουσιασθούν με την εφαρμογή αυτών.

Είναι άξιο αναφοράς ότι, υπήρξε ομοφωνία μεταξύ των ομιλητών, σε ό,τι αφορά την πολυπλοκότητα των νέων μέτρων που συμφωνήθηκαν. Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, το περιεχόμενο που έχει εγκριθεί, δεν είναι παρά ένα γενικό πλαίσιο. Προκειμένου να εφαρμοστεί όμως, χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις. Τη δεδομένη στιγμή, όλα τα μέρη της βιομηχανίας επιχειρούν να βολιδοσκοπήσουν τον αντίκτυπο που θα υπάρξει στους διάφορους τομείς του ναυτιλιακού επιχειρείν, χωρίς να μπορεί να γίνει εξαγωγή συμπερασμάτων με ασφάλεια.

Μετέπειτα, η συζήτηση στράφηκε τόσο στις προκλήσεις, όσο και στις στρατηγικές συμμόρφωσης που θα επιφέρουν τα νέα δεδομένα, ύστερα από την έγκριση των μέτρων. Οι συμμετέχοντες του πάνελ, ανέφεραν πως, το μείζον πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει ο ναυτιλιακός κλάδος, αφορά το ζήτημα της ασφαλούς μετάβασης στην εποχή της αποανθρακοποίησης, καθώς και την πιστοποίηση των νέων καυσίμων που ενδεχομένως θα χρησιμοποιηθούν.

Παρά το γεγονός πως η πλειονότητα των ομιλητών συμφώνησε στην ανάγκη για στροφή της ναυτιλίας προς τα εναλλακτικά καύσιμα, κοινή διαπίστωση ήταν ότι, επί του παρόντος, αναδύονται ορισμένες προκλήσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια, την επάρκεια και τη διαθεσιμότητά τους. Ειδική μνεία έγινε στην ανάγκη ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, ενώ εκφράστηκε και η άποψη ότι, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η χρήση της πυρηνικής ενέργειας θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων για μηδενικές εκπομπές από τα πλοία.

Κλείνοντας, τόσο ο συντονιστής της συζήτησης, όσο και οι ομιλητές, θέλησαν να απευθυνθούν στο νεαρό ακροατήριο, τονίζοντας την ανάγκη κοινής διάδρασης μεταξύ των φορέων της ναυτιλίας, συμπεριλαμβανομένων και της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς βρισκόμαστε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης και της ψηφιοποίησης. Η έρευνα, με στόχο τη συμπερίληψη νέων τεχνολογιών στον ναυτιλιακό κλάδο, οφείλει να αποτελέσει σημαντικό κεφάλαιο στην πορεία προς την ανάπτυξη της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Συνεπακόλουθα, παρά τις μεγάλες προκλήσεις που είναι ορατές στο κοντινό μέλλον, η νέα γενιά καλείται να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που θα αναδυθούν από το νέο αυτό περιβάλλον.