Η ικανότητα μιας επιχείρησης να δημιουργεί αξία και να διακρίνεται εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ανθρώπινο δυναμικό της. Στο πλαίσιο αυτό, είναι καθοριστικής σημασίας ο ρόλος και η συμβολή της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΔΑΔ).
Ωστόσο, οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που διαφοροποιούν την προσέγγισή τους στη ΔΑΔ, σε σχέση με άλλους επιχειρηματικούς κλάδους. Ενώ σε όλες τις επιχειρήσεις τα συστήματα ΔΑΔ είναι ενιαία, στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις υπάρχουν δύο ομάδες εργαζομένων, οι εργαζόμενοι της υποδομής ξηράς και οι εργαζόμενοι στα πλοία και τα αντίστοιχα συστήματα ΔΑΔ.
Οι ανάγκες της ναυτιλιακής επιχείρησης σε προσωπικό ξηράς καθορίζονται από μια σειρά παραγόντων, όπως:
- Το μέγεθος του στόλου: Η σχέση μεγέθους (στόλου) επιχείρησης και αριθμού προσωπικού επηρεάζεται από τη δυνατότητα επίτευξης οικονομιών κλίμακας.
- Η ειδίκευση του στόλου και η πολυπλοκότητα του διαχειριστικού έργου: Όσο πιο υψηλής εξειδίκευσης είναι τα πλοία της επιχείρησης, τόσο αυξάνονται η πολυπλοκότητα στη διαχείρισή τους και, κατά συνέπεια, η ανάγκη για προσωπικό ξηράς.
- Η τεχνολογία πληροφορίας-επικοινωνιών: Ο βαθμός στον οποίο η ναυτιλιακή επιχείρηση αξιοποιεί στη λειτουργία της τις νέες τεχνολογίες πληροφορίας-επικοινωνιών επηρεάζει τον αριθμό αλλά και τα προσόντα των εργαζομένων της.
- Οι στόχοι και η στρατηγική: Η ναυτιλιακή επιχείρηση μπορεί να εφαρμόζει στρατηγική ανταγωνισμού με βάση το κόστος, τη διαφοροποίηση των υπηρεσιών της ή την ικανότητα ανταπόκρισής της σε απαιτήσεις συγκεκριμένων πελατών. Ο αριθμός προσωπικού ξηράς, αλλά και οι δεξιότητες και οι ικανότητες που αυτό πρέπει να διαθέτει, μπορεί να διαφέρουν σε καθεμία από τις παραπάνω περιπτώσεις.
- Η οργάνωση των λειτουργιών: Η επιλογή της επιχείρησης ως προς την οργάνωση και την υλοποίηση των λειτουργιών της στο εσωτερικό της ή την ανάθεση του συνόλου ή ορισμένων από αυτές σε εξωτερικούς συνεργάτες.
- Το στιλ διοίκησης και η κουλτούρα: Ο επιθυμητός βαθμός ελέγχου και η οργανωσιακή κουλτούρα μιας επιχείρησης είναι επίσης παράγοντες που θα καθορίσουν την ποιότητα αλλά και τον αριθμό του απαραίτητου ανθρώπινου δυναμικού.
* Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο αντλήθηκαν από το βιβλίο «Οργάνωση και διοίκηση ναυτιλιακών επιχειρήσεων» του καθ. Ιωάννη Θεοτοκά (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 3η έκδοση, Σεπτέμβριος 2019), σελ. 356.
